Kunnen we wel 25 jaar vooruit kijken? Moeilijker dan je denkt!

Het project Our Common Future 2.0 beschrijft de wereld van 2035. Samen met zo’n 400 andere professionals schrijf ik mee aan een publicatie die het Brundtland Report van de WCED uit 1987 vanuit Nederlands perspectief opvolgt. Het WCED rapport uit 1987 beschrijft de wereld van 2012, 25 jaar verder. Veel dingen uit dit rapport zijn uitgekomen, maar heel veel andere elementen lijken nu nog steeds science fiction, of doen anno 2010 alweer ouderwets aan.

Tijdens het werk aan OCF 2.0 is het me opgevallen dat we als maatschappij ook helemaal niet meer gewend zijn om zo ver vooruit te kijken. Veel trendrapporten uit 2010 beschrijven de wereld in 2011, soms in 2012. Ik weet niet of dit vooral het geval is in mijn onderwerp, toerisme, maar kan me voorstellen dat veel toekomstrapporten voor verschillende branches ook niet veel verder kijken. Het is voor gebruikers van deze trendrapporten vaak ook niet perse interessant om zo ver vooruit te kijken. Voor touroperators is het vooral van belang om een goede inschatting te maken van bezettingsgraden en beschikbaarheid in het volgende seizoen. En misschien is het ook interessant om daarnaast ook vast een inschatting te maken van de situatie een seizoen later, maar daarmee houdt het wel op. Het moet wel een beetje concreet en enigszins zeker blijven.

Het is moeilijk om de toekomst te voorspellen. Dat gold in 1987, maar dat geldt in nog veel sterkere mate in 2010. Veranderingen op allerlei terreinen gaan sneller of zijn onvoorspelbaarder geworden. Je beseft je dit eigenlijk pas goed op het moment dat je de toekomst bekijkt in het perspectief van het verleden. Als we de wereld van 2010 vergelijken met de wereld van 1985 lijkt het verschil in allereerste instantie niet super groot. We woonden grotendeels in dezelfde huizen, reden in vergelijkbare auto’s op dezelfde brandstof en gingen min of meer naar dezelfde plekken op vakantie. Aan de andere kant waren er toen geen mobiele telefoons, geen laptops en had niemand thuis een PC.

Maar het verschil tussen 2010 en 2035 is waarschijnlijk nog veel groter dan tussen 1985 en 2010. Veranderingen in de samenleving gaan anno 2010 veel sneller dan in 1985. Misschien is het wel eerlijker om het verschil tussen 2010 en 2035 te vergelijken met het verschil tussen 1960 en 2010. We gaan er dan gemakshalve van uit dat ontwikkelingen op de meeste gebieden nu dubbel zo snel gaan als rond 1985.

En dan wordt het verschil wel erg groot. Anno 1960 woonden we in andere huizen, reden we in andere auto’s (of fietsen), gingen we anders (de meesten nog helemaal niet) op vakantie en hadden de meeste mensen geen TV in huis. En ik ben benieuwd of er anno 1960 mensen waren die een enigszins realistisch beeld konden schetsen van de wereld in 2010. Als je oude science fiction films bekijkt dan lijkt het er in elk geval niet op.

Ziehier de uitdaging die het OCF 2.0 team nu voorstaat. Beschrijf de wereld van 2010 vanuit de wereld van 1960. We doen erg ons best om 25 jaar vooruit te denken en proberen daarbij zo objectief en realistisch mogelijk te zijn. We zoeken de balans tussen realisme en fantasie. Welke scenario’s kies je? Welke revolutionaire veranderingen voorspel je en op welk gebied? En welke revolutionaire veranderingen komen er juist niet? Kies je een pessimistisch of optimistisch scenario? Allemaal vragen, allemaal variabelen. We moeten keuzes maken zonder de werkelijkheid te kennen en dat is best moeilijk. Ik ben benieuwd naar het resultaat. In 2035 ga ik met pensioen, dan heb ik rustig de tijd het nog eens na te lezen en het vervolg op deze blog te schrijven… of wordt dat 2036, of 2037, of 2040?

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *