Onze laatste dag in Afrika. Tevens een van onze warmste nachten. De kleine lemen hut heeft geen airco, maar ook vrijwel geen andere afkoeling, zodat we flink liggen te zweten. We staan al vroeg weer buiten om ons een beetje te wassen met het spaarzame water uit de tank op het dak. Vervolgens wachten we op het ontbijtbuffet, dat een uurtje later wordt neergezet. Warme broodjes, gebakken eieren en lekkere jam, helemaal goed. Na het ontbijt is het tijd om teug te rijden naar Serrekunda, waar we een afspraak hebben met Kebba Manneh van Kambengo. Voor we vertrekken overhandigen we de laptops van 4Dakar aan Daan en Wies, die ze naar hun schoolproject in Dakar zullen brengen. Ze zijn er superblij mee, en ook wel verbaasd dat ze middenin de jungle drie laptops gedoneerd krijgen.
Het is twee uur rijden naar Serrekunda, maar onderweg worden we twee keer aangehouden door de politie. Inmiddels zijn we dit wel gewend, maar nu we een beetje haast hebben zijn ze ineens lastig en vragen naar allerlei formulieren die we niet hebben (en die waarschijnlijk helemaal niet bestaan). Tot overmaat van ramp ontdekken ze dat Emile om een of andere reden geen inreis stempel in z’n paspoort heeft gekregen en dus eigenlijk geen visum vor Gambia heeft. Het kost ons uiteindelijk (voor de eerste keer!) een omkoopsom om weer weg te mogen rijden. Heel vervelend, want we zijn nu 25 Euro lichter en bijna een uur te laat op onze afspraak. Gelukkig is een uur in Afrika niet zoveel, dus het is geen probleem.
Rond twee uur rijden we achter Kebba aan naar een landbouwproject in Brufut Woods. Kebba rijdt in een oude, maar als nieuw opgepoetste Mercedes waar de Antwerpen-Banjul stickers nog op zitten. Behendig slalomt hij zijn 6-cilinder wagen tussen de gaten in de weg naar het project. Onderweg stoppen we bij een gebouwtje waar een rijst-pelmachine in staat. Deze is met hulp van Kambengo aangeschaft en levert diensten aan het hele dorp. Een dure, maar eenvoudige aanschaf die veel mensen in het dorp een hoop tijd en geld bespaart.
Vervolgens komen we aan bij het landbouw project in een community garden. Hier verbouwen de inwoners van het dorp seizoensgewassen voor eigen consumptie. Het grote terrein wordt beheerd door de vrouwen uit het dorp. Op dit moment staat er voornamelijk papaya, cassave en citrusfruit, maar in de zomer staan er weer andere gewassen. Met behulp van Kambengo is er een grote waterpomp op zonne energie neergezet, die de oude diepe handmatig bediende waterputten vervangt en voor 24-uur irrigatie kan zorgen. Dit systeem besproeit de velden als daar behoefte aan is en zorgt er voor dat mensen veel meer tijd aan (onderwijs voor) hun kinderen kunnen besteden, zonder zorgen dat hun veldje uitdroogt. We krijgen een zeer uitgebreide rondleiding en worden rijkelijk voorzien van vers fruit en groente voor thuis.
Na deze bijzondere ervaring rijden we naar het Jammeh Foudation for Peace (JFP) ziekenhuis in Serrekunda. Dit ziekenhuis ligt aan een stoffige straat en lijkt niet meer dan een paar gebouwtjes op een groot omheind terrein. Kebba is de directeur van dit ziekenhuis, dat zo’n 250.000 mensen uit de regio bedient. Er werken naast hemzelf nog 6 artsen, waarvan de helft Cubaans en de andere helft Nigeriaans. Met hulp van Kambengo probeert men ook Gambiaanse artsen op te leiden en aan het ziekenhuis te binden, evenals lokaal opgeleide verpleegkundigen. Het ziekenhuis biedt eerste hulp voor alle mensen, maar is daarnaast gespecialiseerd in bevallingen en malaria. Er zijn geen OK’s voor operaties, daarvoor moet men naar Banjul.
De kraamkliniek bestaat uit een gebouw van zo’n 200 vierkante meter, met een grote ziekenzaal, een zestal kleine verlosruimtes, afgescheiden door gordijnen en een verkoeverzaaltje, waar vrouwen die net bevallen zijn een uurtje kunnen bijkomen voor ze weer naar huis worden gestuurd. Het is vandaag zondag, dus is de eerste hulp gesloten en is het niet druk op het terrein. Op een doordeweekse dag zit het terrein stampvol met honderden patienten die op hulp wachten. Het ziekenhuis lijkt goed georganiseerd, maar veel te klein voor de grote aantallen mensen die het te verwerken krijgt.
Kebba laat ons ook de spil van het ziekenhuis zien: de ruimte waarin de hulpgoederen van Kambengo liggen opgeslagen. In een ruimte zo groot als een dubbele garage liggen dozen met allerlei medische hulpmiddelen en medicijnen. Er komt ongeveer elk kwartaal een container uit Nederland met deze benodigdheden. Het hele ziekenhuis is er van afhankelijk.
Na de indrukwekkende rondleiding is het tijd om onze rallywagen achter te laten. We schroeven de platen er af en overhandigen ceremonieel de sleutels aan Kebba. In ruil krijgen we een officieel uitziend papier met dank en officiele stempels. Misschien hebben we het nodig als we zonder auto het land proberen te verlaten (bleek niet zo te zijn). We laten ook veel spullen uit de auto achter en vertellen Kebba wat het allemaal is. Gereedschap, kleding, overgebleven voedsel, enzovoorts. Kebba heeft al kentekenplaten voor de wagen besteld. Hij zal voortaan als JFP6 of JFP7 door Gambia gaan rondrijden. Ze kunnen de 4wd goed gebruiken voor het bereiken van de nieuwe plattelandsklinieken die men wil opzetten. Deze plekken zijn tijdens de natte periode alleen per 4×4 bereikbaar en de onze is daarom van harte welkom.
Tenslotte nodigt Kebba ons uit voor een diner bij hem thuis. Hij woont in een mooie buitenwijk van Serrekunda, niet te ver van Senegambia. Zijn vrouw heeft een lekkere maaltijd voor ons gekookt, die we met smaak opeten. We vinden het een heel eer om thuis te worden uitgenodigd. Na het eten, als het al langzaam donker wordt brengt Kebba ons naar het vliegveld. We nemen afscheid en vinden onze medereizigers in de vertrekhal. We vliegen met 9 challengers via Dakar naar Brussel, een gezellige groep. We drinken een biertje, gaan door security, drinken nog een borrel en gaan dan aan boord van de Airbus A330 die ons laat op de avond naar Dakar brengt, gevolgd door een nachtelijke vlucht naar Brussel. Het is een vroeg en emotioneel weerzien met de ophalers en een koude en slipperige tocht terug naar Nijmegen, waar koning winter hard heeft toegeslagen. Een groter contrast is nauwelijks denkbaar.